Μπορώ να έχω επιλογή σε μια απώλεια;;

Μπορώ να έχω επιλογή σε μια απώλεια;;

“Αυτό που έχει σημασία δεν είναι τι κάνει η ζωή με εσένα, αλλά τι κάνεις εσύ με αυτό που σου κάνει η ζωή” (Jackson)

Κανένας δεν επιλέγει ποιον ή τι θα χάσει και κανείς δεν επιλέγει το πένθος του. Κανείς δεν επιλέγει πως θα σοκαριστεί, θα θυμώσει, θα αγχωθεί ή θα αναγκαστεί να αλλάξει έτσι ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις. Επίσης η πεποίθηση ότι ο χρόνος γιατρεύει τις πληγές, περισσότερο θυματοποιεί τους ανθρώπους παρά τους θέτει ως άτομα, τα οποία μπορούν να επιλέξουν. Η πεποίθηση αυτή είναι λες και  αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως έρμαια της τύχης στερώντας τους την ευκαιρία της επιλογής του τρόπου που θα διαχειριστούν την κατάσταση, η οποία τους δυσκολεύει. Κι αν ο χρόνος κυλήσει πως θα ξέρω ότι δεν θα επιδεινωθούν τα συναισθήματα; 

Πολλές διαδικασίες και καταστάσεις προκαλούν και προσκαλούν τους ανθρώπους σε μια εκ νέου μάθηση τόσο του εσωτερικού τόσο και του εξωτερικού τους κόσμου. Οι διαδικασίες που βιώνουμε μια απώλεια δεν αφορούν μόνο τον θάνατο, αλλά και τη στέρηση ενός σημαντικού ρόλου, την άνοια κάποιου αγαπημένου μας, την ασθένεια, την αναπηρία, ένα διαζύγιο κλπ. Το άνοιγμα στο πόνο ακολουθεί το πρώτο μούδιασμα και το σοκ. Ένα άτομο που βιώνει μια απώλεια δεν μπορεί να κοιτάζει μόνο τον πόνο γιατί είναι σαν να αντικρύζει κατάματα τον ήλιο.  Σημασία έχει πώς να βρεθεί ο τρόπος να αγκαλιάσει κάποιος τον πόνο του και έπειτα να αρχίσει σιγά σιγά να επαναπροσανατολίζεται στη ζωή του με τα νέα πλέον δεδομένα. Όσο κάποιος προσανατολίζεται στη μια ή στην άλλη κατεύθυνση τόσο ο θρήνος περιπλέκεται. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Neimeyer, « Χωρίς την προθυμία να αγκαλιάσουμε τον πόνο για όσο χρόνο χρειάζεται ώστε να δρέψουμε τους καρπούς του, πολλές φορές προχωράμε στα τυφλά μέσα στην απώλεια, προσπαθώντας να προσανατολιστούμε στις απαιτήσεις της εξωτερικής πραγματικότητας χωρίς εσωτερική πυξίδα». 

Η ζωή μετά από οποιαδήποτε απώλεια αποτελεί μια ζωή με αναθεώρηση των προυπάρχοντων πεποιθήσεων. Έτσι για παράδειγμα μια ασθένεια ή ένας θάνατος νεαρού προσώπου καταρρίπτει το άτρωτο της ζωής. Συχνά εντοπίζονται φαύλοι κύκλοι αυτομομφής και καταθλιπτικής αυτοκριτικής που ένα άτομο εγκλωβίζεται σκεπτόμενο πως δεν κατάφερε να ανατρέψει το γεγονός, του οποίου βιώνει την απώλεια. Χρειάζεται να δώσουμε ένα προσωπικό νόημα στην κάθε απώλεια που ζούμε. Αυτό είναι που κάνει και τη διαδικασία του θρήνου προσωπική επιλογή.  

Κατερίνα Μιχαήλ

Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Συμβουλευτική Ζευγαριών, EFTA / ECP

Συνεργάτης Συστημικού Ινστιτούτου Κύπρου