Τα επαγγέλματα κι εγώ

Τα επαγγέλματα κι εγώ

Μήπως είναι νωρίς να κάνουμε λόγο για επαγγελματική επιλογή σε αυτή την ηλικία;

Σκοπός της επαγγελματικής επιλογής σ' αυτή την ηλικία είναι να κατανοήσουν οι μαθητές ότι κάθε επάγγελμα συνδέεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και απαιτεί συγκεκριμένες δεξιότητες.  Επομένως, η επιλογή επαγγέλματος προϋποθέτει την αναγνώριση των χαρακτηριστικών αυτών. Οι μαθητές θα πρέπει να προσπαθήσουν να συσχετίσουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους με τα επαγγέλματα και να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση των επαγγελματικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων με τη σχολική ζωή. Θα πρέπει να κατανοήσουν ότι οι εξελίξεις στην επιστήμη και την τεχνολογία φέρνουν αλλαγές και στον κόσμο της εργασίας. Γι’ αυτό, ορισμένα επαγγέλματα έχουν εξαφανιστεί, άλλα ασκούνται με διαφορετικό τρόπο, ενώ νέα επαγγέλματα κάνουν την εμφάνισή τους. Οι μαθητές θα πρέπει ακόμη να προβληματιστούν σχετικά με την έννοια των στερεοτύπων και την επίδραση που μπορεί να έχουν στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους επιλογές. Τέλος, θα πρέπει να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τη διεθνοποίηση της εκπαίδευσης και της εργασίας.    

 Η επαγγελματική ανάπτυξη έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία:

• 6-11 ετών: Κάνουν επαγγελματικές επιλογές μέσω της φαντασίας (Ginzberg, 1972).  Προσανατολίζονται προς τους ρόλους του φύλου οι οποίοι οδηγούν στις επιλογές επαγγέλματος κατά τύπο φύλου (Gottfredson, 1981).  Η πρώτη αυτή φάση της επαγγελματικής ανάπτυξης χαρακτηρίζεται ως φάση προσανατολισμού προς «το μέγεθος και τη δύναμη».

•  10-12 ετών: Οι επαγγελματικές προτιμήσεις των παιδιών που βασίζονταν στη φαντασία φαίνεται να περιορίζονται και να αντικαθίστανται από επαγγελματικές προτιμήσεις που βρίσκονται πλησιέστερα στα ενδιαφέροντά τους.

Μέχρι την ηλικία των 12 ετών τα περισσότερα παιδιά είναι σε θέση να κάνουν κάποιες δοκιμαστικές επαγγελματικές επιλογές και να εξηγήσουν τους λόγους γι’ αυτές τις επιλογές» (Seligman, 1994).  Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δοκιμάζουν διάφορους ρόλους, αναπτύσσουν ενδιαφέροντα, κάνουν τις πρώτες σκέψεις πραγμάτωσης ικανοτήτων σε διάφορες επαγγελματικές δραστηριότητες.  Αναπτύσσουν ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και γίνεται χρήση ικανοτήτων και δεξιοτήτων για την επίλυσή τους (π.χ. ζήτημα προς επεξεργασία- επάγγελμα).

Σε γενικές γραμμές, κατά τη σχολική ηλικία τα επαγγελματικά σχέδια υπαγορεύονται περισσότερο από το συναίσθημα και τις εντυπώσεις του παιδιού και είναι συνήθως μικρής διάρκειας, καθώς «πρόκειται μάλλον, για όνειρα, παρά για σοβαρές αντικειμενικές επιλογές» (Κασσωτάκης, 2002).

Δέσπω Κυρμίτση, BSc, MA

Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού